نمایه یا ایندکس مقاله به چه معناست؟

نمایه یا ایندکس مقاله اشاره به فرآیندی داره که سازمان های مختلف مثل ISI از اون برای نمایش مقالات مختلف به عموم استفاده می کنند. عموما سازمان های ایندکس کننده مقالات مثل ISI (Institute for Scientific Information) با اتخاذ استاندارد و سیاست های مختلفی قبول می کنند .تا مقالات شما را در پایگاه داده خود برای عموم به نمایش در بیاورند که این موضوع به ویژه در ایران برای دانشجویان و اساتید به عنوان یک رزومه علمی مهم محسوب می شود. ابتدا جهت تهیه و نوشتن مقاله خود اقدام نمایید. اگر دانشجو یا استاد هستید و نمی دانید چگونه باید یک مقاله را index کنید. و اصلا ایندکس گذاری چه اهمیتی داره، تا آخر این مقاله با ما همراه باشید تا با اهمیت ایندکس شدن مقالات آشنا شوید.

نمایه یا ایندکس مقاله به زبان ساده

شاید برای شما هم سوال باشد که ایندکس مقاله چیست و چه کاربردی دارد؟.  نمایه یا ایندکس مقاله به این موضوع اشاره دارد که دیتاسنتر های بزرگ علمی و پژوهشی، دارای کامل ترین بانک مقالات علمی و آموزشی هستند. که برای عموم به نمایش در می آیند تا افراد مختلف از آن بنا به نیاز خود استفاده کنند. حالا این دیتابیس ها با توجه به تعداد مقالاتی که دارند به روشی خاص مقالات را فهرست بندی می کنند. تا شما از طریق جستجو بتوانید به مقالات مذکور دسترسی داشته باشید.  که به این روش ایندکس گذاری گفته می شود.

به زبان ساده تر، ایندکس کردن به فهرست بندی و امتیاز دهی به مقالات اشاره دارد. در این روش مقالات براساس کد هایی مشخص و یکتا دسته بندی می شوند. تا زمان نیاز، کاربر با جستجو اسم یا کد مقاله به چکیده مقاله دسترسی داشته و از آن استفاده کند. بد نیست بدانید که هر چقدر میزان اعتبار (امتیاز) یک مقاله بیشتر باشد، مسلما از قدرت علمی بالاتری برخوردار می باشد. که با توجه به این موضوع این مقاله در بالای فهرست برای عموم به نمایش در می آید.

اهمیت ایندکس کردن مقاله در چیست؟

نمایه یا ایندکس مقاله از جنبه های مختلفی دارای اهمیت است. ولی اگر بخواهیم اهمیت ایندکس کردن مقالات را برای خود فرد بیان کنیم باید به این موضوع اشاره داشت که در حال حاضر یکی از مهم ترین فاکتورهای سنجش میزان توانایی علمی دانشجویان و اساتید، داشتن مقالات ایندکس شده در دیتابیس های بزرگی مثل پاپ مد یا تامسون رویترز است.

خیلی ساده بگم بخش بسیار مهمی از میزان اعتبار علمی اساتید و دانشجویان به مقالاتی است که نمایه می کنند. البته هر چقدر این مقالات به عنوان منبع در مقالات معتبر دیگه معرفی شوند از ارزش بالاتری برخوردار بوده است. و میزان اعتبار فرد را افزایش می دهند که این یعنی فرصت های شغلی بسیار عالی تر برای فرد.

تفاوت index با H-index در چیست؟

همانطور که گفته شد مقالات با توجه به استاندارد های خاصی فهرست بندی می شوند که هر چقدر میزان اعتبار و ارجاعات یک مقاله بیشتر باشد از امتیاز بالاتری برخوردار است که به این روش از فهرست بندی اصطلاحا index گذاری مقالات می گویند. در سمت دیگر H-index قرار دارد که برای رتبه دهی و فهرست کردن اشخاص مختلف استفاده می شود.

به بیان ساده تر تفاوت index با H-index در کاربرد های آن ها برای امتیاز دهی به مقالات و اشخاصی است که مقالات را نگارش می کنند که index برای امتیاز دهی و فهرست بندی مقالات استفاده می شود و H-index برای امتیاز دهی به اشخاص مختلف. بد نیست بدانید که هر چقدر H-index یک فرد بالاتر باشد از میزان اعتبار علمی بیشتر برخوردار است که بدست آوردن H-index های بالا بسیار سخت است به شکلی که تعداد اساتید ایرانی با H-index بالا شاید از تعداد انگشتان نیز فرار تر نرود. البته این موضوع برای مقالات نیز صدق می کند.

انواع دسته بندی نمایه گذاری یا ایندکس مقاله

اگر به دنبال تعریف کامل نمایه علمی معتبر چیست؟ هستید بد نیست درباره دسته بندی نمایه گذاری مقالات نیز مقداری اطلاعات داشته باشید زیرا نمایه نامه ها با توجه به استاندارد های خاصی مقالات را نمایه می کنند؛ با توجه به موضوعات گفته شده باید بدانید که نمایه گذاری به دو شکل کلی نمایه ‌های استنادی معتبر بین ‌المللی (international citation indexes) و نمایه ‌های تخصصی بین ‌المللی (international special indexes) انجام می شود که در ادامه به تفاوت این دو روش اشاره مختصری می کنیم.

برای آشنایی بیشتر با این دسته بندی، حتما مقاله نمایه های علمی معتبر بین المللی را مطالعه بفرمایید.

تفاوت نمایه ‌های تخصصی و نمایه ‌های استنادی معتبر

تفاوت اصلی این دو نمایه در میزان اعتبار آن هاست. نمایه های استنادی معتبر با توجه به اثبات معتبر بودن‌شان از ارزش بالاتری برخوردار هستند. و بهترین گزینه برای انتخاب مجلات معتبر هستند. البته باید بدانید که اعتبار نمایه های تخصصی نیز قابل اعتماد است. ولی میزان اعتبار ایندکس های استنادی معتبر خیلی بالاتر از ایندکس های تخصصی است.

ایندکس کردن مقاله در مجلات داخلی

همانطور که گفته شد، نمایه یا ایندکس مقاله در موسسات معتبری مثل ISI بسیار سخت است. از این رو یکی از گزینه های مناسب تر که احتمال ایندکس شدن مقالات شما را افزایش می دهد. مجلات داخلی هستند که البته از قدرت علمی بالایی نیز برخوردار می باشند و می توان به عنوان رزومه روی این نمایه ها حساب باز کرد. ISC به عنوان مهم ترین پایگاه داده برای ایندکس مقالات داخلی و جهان اسلام شناخته می شود. در ادامه به صورت مختصر به معرفی این ایندکسر نیز می پردازیم.

مهم ترین هدف نمایه سازی

مهم ترین اهداف نمایه یا ایندکس مقاله، فراهم کردن امکان استفاده مقالات و اطلاعات معتبر توسط عموم و البته ایجاد امکان بازیابی اطلاعاتی در این سطح از اعتبار می باشد. ساده تر بگم برای این که این اطلاعات مهم علمی و پژوهشی در دسترس عموم باشد و از بین نرود، نمایه و ایندکس سازی می شود. البته هدف افرادی که این اطلاعات و مقالات را ایندکس سازی می کنند، افزایش اعتبار و کسب رزومه علمی می باشد.

تفاوت نمایه سازی و فهرست نویسی

فهرست نویسی و نمایه سازی در هدف آن ها که تحلیل محتواست مشترک هستند. با این تفاوت که نمایه سازی، تجزیه و تحلیل محتوا به صورت عمقی انجام می شود. و تمام موضوعات اسناد اعم از موضوعات اصلی و فرعی مورد بررسی قرار می گیرند.

جمع بندی

نمایه یا ایندکس مقاله یکی از مهم ترین روش های نگهداری و حفظ اسناد علمی و پژوهشی مهم است. به واسطه آن افراد مختلف می توانند در راستای اهداف پژوهشی و علمی خود از آن استفاده نمایند. در حال حاضر ایندکس کردن مقالات در ژورنال های علمی معتبر یکی از راهکارهای اصلی اساتید و دانشجویانی است که به دنبال کسب اعتبار علمی بالا هستند. به عنوان آخرین نکته، بد نیست بدانید که ضرایب مختلفی برای مقالات ایندکس شده در نظر گرفته می شود. این ضرایب با توجه به میزان ارجاع (منبع) مقالات مختلف به مقاله مذکور مشخص می شود.